Czym są ataki paniki i jak na nie reagować?
Uczucie panicznego lęku odnosi się do przeżywania silnego lęku , z którym człowiek nie daje sobie rady. Ataki paniki należą do kategorii zaburzeń lękowych. Fachowa nazwa tego zaburzenia to zaburzenia lękowe z napadami lęku panicznego.
Stanowią one bardzo trudne przeżycie dla kogoś, kto ich doświadcza. Z tego tekstu dowiesz się, jak pomóc osobie mającej atak paniki.
Czym są ataki paniki?
Atak paniki to pojawiające się nagle paraliżujące uczucie narastającego lęku, któremu towarzyszą takie objawy jak: wzrost ciśnienia krwi, przyspieszony oddech, kołatanie serca, zawroty głowy, intensywne pocenie się, bóle brzucha i nudności, a także uderzenia gorąca na przemian z zimnymi dreszczami. Szczególnie dotkliwy może być pierwszy atak, ponieważ osoba, która go doświadcza, nie wie, co się z nią dzieje i utożsamia odczuwane objawy na przykład z zawałem serca lub udarem, co sprawia, że do poczucia paniki dochodzi obawa o własne życie. Bez pomocy specjalisty lub osoby trzeciej (najlepiej bliskiej) trudno opanować paraliżujący strach. Napad paniki trwa zazwyczaj kilka minut (chociaż może utrzymywać się dłużej) i pozostawia uczucie dużego zmęczenia, wręcz wyczerpania.
Kto jest narażony na ataki paniki?
Najbardziej narażone są na nie kobiety podlegające długotrwałemu stresowi oraz osoby między 20. a 45. rokiem życia. Pierwsze epizody paniki mogą wystąpić już u dzieci. Szacuje się, że doświadcza ich w przybliżeniu 1–3% nastolatków. Po raz pierwszy najczęściej doświadczają ich pomiędzy 15. a 19. rokiem życia1. Wśród przyczyn wymienia się czynniki genetyczne (naturalna skłonność do reagowania lękiem) oraz uwarunkowania środowiskowe, czyli długotrwałe zmęczenie, silny i nagły stres oraz substancje psychoaktywne, takie jak np. alkohol. Zdarza się, że ludzie próbują nim zagłuszyć ataki panicznego lęku. Alkohol nie tylko nie pomaga w tej sytuacji, ale zwiększa siłę ataków i częstość ich występowania.
Atak paniki – co robić?
Jeśli doświadczasz ataku panicznego lęku po raz pierwszy, zwróć się po pomoc do osoby bliskiej, postronnej lub sam wezwij pogotowie. Dyspozytor pogotowia udzieli ci wskazówek przez telefon i pomoże opanować uczucie paniki. W oczekiwaniu na pomoc skup się na oddychaniu. Powoli weź głęboki oddech przez nos i po krótkiej pauzie powoli wypuść powietrze ustami. Powtarzaj tę czynność, skupiając się jednocześnie na otoczeniu. Możesz na przykład policzyć wszystkie okoliczne drzewa lub przedmioty. Pomocna może być także prosta aktywność fizyczna, jak robienie przysiadów. Nazwij to, co się dzieje: doświadczasz ataku paniki, ale jesteś bezpieczny i nic ci nie grozi, niepokojące objawy zaraz przeminą, a skupiając się na oddechu pokonasz napad lęku. Tego typu zaburzenia można skutecznie leczyć za pomocą psychoterapii i farmakoterapii. Psychoterapeuta i psychiatra pomogą właściwie zdiagnozować problem, ale także określą metodę leczenia i doraźnego reagowania, jeśli napad paniki by się powtórzył. Dlatego warto sięgnąć po specjalistyczne wsparcie i pomóc sobie.
Jeśli ktoś w twoim otoczeniu doświadcza napadu paniki, postaraj się zachować spokój – tylko w ten sposób możesz pomóc. Zapytaj, czy ta osoba miała w przeszłości taki napad paniki. Jeśli odpowiedź jest przecząca, zadzwoń po pogotowie lub poproś o to osobę trzecią. Jeśli odpowiedź jest twierdząca, zapytaj osobę doświadczającą ataku paniki o to, co jej pomaga i czego potrzebuje. W sytuacji, gdy nie uda ci się uzyskać odpowiedzi lub nie wiesz, jak pomóc, zadzwoń po pogotowie. Jeśli ktoś inny wykonuje ten telefon, możesz zaproponować wspólne oddychanie. Udziel jasnych instrukcji, powiedz: „Spójrz na mnie, bierzemy głęboki wdech przez nos.” – zatrzymaj na chwilę powietrze w płucach i utrzymując kontakt wzrokowy powoli wypuść powietrze ustami. Powtarzaj rytmiczne, powolne oddechy, a jeśli jest to osoba bliska, możesz złapać ją delikatnie za rękę lub w inny sposób okazać, że jesteś przy niej. Spokojnie zapewniaj osobę doświadczającą ataku o tym, że jest bezpieczna, że nie jest sama Możesz nawiązać rozmowę, by odwrócić jej uwagę od silnych emocji – zapytaj na przykład, co robiła pół godziny temu i dopytaj o szczegóły. Jeśli podejrzewasz, że osoba, której pomagasz, nie wie, czym są ataki paniki, wyjaśnij, co to jest. Zachęć ją do skorzystania z profesjonalnej pomocy. Absolutnie nie należy dać odczuć osobie mającej atak paniki, że „zachowuje się jakoś dziwnie”, „przesadza” lub „histeryzuje”. Wręcz odwrotnie – trzeba poinformować, że to, co przeżywa, zdarza się wielu osobom i trudne chwile w końcu miną.
Podobne wpisy
Kim jest psychiatra, psycholog, psychoterapeuta i pedagog szkolny?
Jest Ci źle? Coś Cię dręczy? Czujesz, że coś Cię przerasta? A może ciężko Ci się porozumieć z rodziną bądź rówieśnikami?
Jak rozmawiać z przyjacielem, który przeżywa problemy?
„Nie przejmuj się”, „Nie się nie stało”, „Weź się wyluzuj”, „Inni mają gorzej” – niestety większość z nas przynajmniej raz w życiu usłyszała coś podobnego w odpowiedzi na zwierzenie się ze swoich problemów. Mimo nierzadko dobrych chęci osób je wypowiadających, słowa te nie mogą sprawiać, że poczujemy się lepiej.
Kiedy warto skorzystać z pomocy psychologicznej?
Czy wyobrażasz sobie siebie korzystającego/korzystającą z pomocy psychologa, psychiatry lub psychoterapeuty? Jakbyś się z tym czuł/czuła? Co pomyśleliby o tym Twoi bliscy czy przyjaciele? Co musiałoby się stać, żebyś się na to zdecydował/zdecydowała?
Jak się przygotować do spotkania ze specjalistą? Czy jest się czego bać?
Przynajmniej kilka razy w życiu mierzymy się z problemem lub wyzwaniem, które nas przerasta. Kłopoty w związku, ciężki egzamin, napięte relacje w rodzinie i wiele innych stresów związanych z codziennym życiem, mogą przytłaczać.
